Nếu bạn từng hăm hở đăng ký hàng loạt khóa học, đọc vô số sách nhưng cuối cùng chẳng đọng lại bao nhiêu, thì chắc bạn sẽ đồng cảm với những điều mà Zion Kabasawa – tác giả cuốn sách “Làm Sao Học Ít Hiểu Nhiều” – muốn nhắn nhủ: Học nhiều mà không thu được gì thì chỉ là đang lãng phí thời gian, công sức và tiền bạc.
Khoảnh khắc bạn bước ra khỏi trường học, mọi thành tích trước đó đều bị trả về không. Bước vào đời thực, học không còn là chuyện điểm số, mà là chuyện giải quyết vấn đề thực tế. Ai trong chúng ta cũng mang trong mình khát khao hoàn thiện bản thân. Nhưng học không đúng cách, chẳng khác nào bước vào một đường hầm không lối thoát. Bạn miệt mài đi, càng đi càng mất phương hướng. Nhiều người, đặc biệt là những người trưởng thành, rất ham học. Họ đọc rất nhiều sách, đăng ký vô số khóa học, nhưng rồi vẫn loay hoay trong cuộc sống. Họ không nhận ra rằng việc học của người đi làm và học sinh hoàn toàn khác nhau.
Nhiều người cứ nghĩ rằng bỏ càng nhiều thời gian học thì sẽ càng giỏi. Nhưng sự thật là lượng thời gian không quyết định chất lượng kết quả. Học tập không phải là lao vào đọc càng nhiều càng tốt, mà là học có mục đích, học để giải quyết vấn đề thực tế. Đừng học chỉ để có bằng cấp hay khoe mẽ. Hãy học để giải quyết vấn đề trong cuộc sống. Kiến thức không phải đích đến, mà là phương tiện.
5 THÀNH QUẢ CỦA VIỆC HỌC
- Thay đổi cuộc sống thực tế: Học để thay đổi thói quen và hành động, từ đó thay đổi cuộc sống. Khi bạn trưởng thành hơn, nội lực sẽ tăng lên, giúp bạn xử lý công việc hiệu quả và đạt được mục tiêu.
- Chiến thắng cuộc sống: Việc học ở trường không còn giá trị khi bạn bước vào đời. Những thành tích cũ chỉ là dĩ vãng. Để chiến thắng trong cuộc sống, bạn cần học kỹ năng ứng dụng thực tế.
- Phát triển năng khiếu: Tài năng không phải bẩm sinh. Năng khiếu + nỗ lực hiệu quả = thành quả. Hãy tìm đúng thế mạnh của mình và rèn giũa nó.
- Thành công vượt trội: Người thành công tìm được niềm vui trong việc học. Học đúng cách sẽ giúp bạn đạt được những kết quả vượt mong đợi.
- Hạnh phúc: Phát triển bản thân mang lại niềm hạnh phúc lâu bền. Khi hành động và thói quen của bạn thay đổi, bạn sẽ cảm nhận được sự trưởng thành và trọn vẹn.
4 LÝ DO KHIẾN VIỆC HỌC KHÔNG SUÔN SẺ
- Học một cách khổ sở, không vui vẻ: Não bộ ghét bị ép buộc. Học trong trạng thái vui vẻ sẽ giúp bạn tiếp thu nhanh hơn. Nếu học là gánh nặng, bạn cần cải cách cách học từ bên trong.
- Không biết bắt đầu từ đâu: Người đi làm không có giáo trình như học sinh. Tự tìm giáo trình phù hợp với mục tiêu của bạn. Cuốn sách này gợi ý 4 chiến lược học tập cho người trưởng thành.
- Mất động lực: Chúng ta biết rất rõ tầm quan trọng của sự kiên trì nhưng lại khó có thể tiếp tục. Hầu hết mọi người đều không thể tiếp tục học mà từ bỏ trước khi đi đến kết quả.
- Không biết điểm trọng tâm: Không phải học gì cũng quan trọng. Hãy học có trọng điểm, tập trung vào kiến thức đầu vào và tăng cường đầu ra qua việc chia sẻ và ứng dụng thực tế.
CÁC PHƯƠNG PHÁP HỌC
Thật sự là trong cuốn sách này, tác giả đưa ra nhiều phương pháp lắm mọi người ạ. Tuy nhiên nhìn chung mọi phương pháp đưa ra đều để xử lý những vấn đề đã nêu trên (4 lý do khiến việc học không suôn sẻ) và hướng tới thành quả của việc học:
Để cải cách tư duy từ bên trong
Phương pháp vui vẻ hóa não bộ
Biến việc học thành hành trình khơi gợi lòng hiếu kỳ và cách để yêu thích việc học, giúp bản thân học trong trạng thái vui vẻ thay vì cảm thấy ép buộc bởi vì khi não bộ cảm thấy bị cường ép, khả năng tập trung và ghi nhớ sẽ giảm sút
- Thắp lửa hiếu kỳ: Tìm hiểu sâu về những lĩnh vực bạn thấy thú vị. Khi hiếu kỳ được kích thích, bạn sẽ dễ dàng dấn thân vào việc học mà không thấy áp lực.
- Lắng nghe người giỏi: Nghe các chuyên gia nói về chủ đề họ đam mê sẽ truyền cảm hứng cho bạn. Họ không chỉ chia sẻ kiến thức mà còn cho bạn thấy niềm vui từ việc học.
- Đọc sách của người thành công: Sách từ những người yêu thích học tập luôn chứa đựng năng lượng tích cực. Họ đã biến kiến thức thành sức mạnh và thành công, bạn cũng có thể làm như vậy.
- Tham gia nhóm học tập: Kết nối với những người có chung mục tiêu học tập. Việc trao đổi và hỗ trợ lẫn nhau sẽ giúp bạn cảm thấy việc học không còn đơn độc.
Chiến lược của học tập của người trưởng thành (trả lời cho câu hỏi bắt đầu học từ đâu?)
Phát huy ưu điểm, khắc phục nhược điểm (Bí quyết học tập thông minh):
Hầu hết mọi người đều mắc phải hiệu ứng Dunning-Kruger – lầm tưởng rằng mình giỏi hơn thực tế vì chưa đủ nhận thức về những gì mình chưa biết. Để tránh rơi vào bẫy này, hãy nhìn rõ ưu điểm để phát huy và nhận thức rõ nhược điểm để khắc phục.
Phương pháp xác định mục tiêu (Đường ngắn nhất đến thành công):
Mục tiêu càng cụ thể, con đường học tập càng ngắn lại.
Phương pháp “Kungfu Panda” (Nhận thức sức mạnh tiềm ẩn):
Nhân vật Panda trong phim có thân hình mũm mĩm nhưng nhờ nhận thức đúng khả năng của mình đã trở thành cao thủ Kungfu. Điều này cũng giống với việc học: Bí quyết thành công nằm sẵn bên trong bạn, nhưng cần nỗ lực để khai phá. Đừng vội từ bỏ chỉ vì cảm thấy khó khăn lúc ban đầu – mọi khả năng đều có thể rèn luyện và phát triển nếu bạn kiên trì.
Phương pháp SHUHARI (Tuân thủ, bứt phá, tách ra):
- SHU (tuân thủ): Làm theo hướng dẫn của người giỏi hơn, tập trung nắm vững những kiến thức cơ bản. Đừng hỏi tại sao, chỉ cần học cho chắc nền tảng.
- HA (Bứt phá): Khi đã nắm vững kiến thức, hãy bắt đầu thử nghiệm các phương pháp mới, tạo ra những phong cách học riêng phù hợp với mình.
- RI (Tách ra): Đây là lúc bạn tạo dựng phong cách độc đáo của bản thân và đột phá, không còn phụ thuộc vào thầy cô hay giáo trình nữa.
Khơi nguồn động lực
Chúng ta biết rất rõ tầm quan trọng của sự kiên trì nhưng lại khó có thể tiếp tục. Hầu hết mọi người đều không thể tiếp tục học mà từ bỏ trước khi đi đến kết quả
Phương pháp bắt chước:
Học đúng cách giúp bạn tiết kiệm đến 100 giờ nhờ việc làm chủ kiến thức cơ bản. Những người bắt đầu từ nền tảng vững chắc sẽ tiến bộ vượt bậc. Bí quyết ở đây là: tuân thủ – bắt chước – hành động hóa.
- Bắt chước như thế nào?
- Bắt chước tạm thời: Học gì, thử áp dụng ngay! Hành động hóa dù chỉ một lần nhỏ cũng giúp bạn tạo cú nhảy vọt sau này. Đừng để kiến thức chết yểu trong sách vở hay khóa học.
- Bắt chước “ngoan ngoãn”: làm ly nước rỗng, không phán xét để có cơ hội mở rộng thêm những góc nhìn mới sau đó tuân thủ làm theo mà không cần phải thắc mắc ngay. Những người sẵn sàng học theo người thầy trước khi đặt câu hỏi sẽ dễ tiến xa hơn bởi đây là cơ hội để ta có thể tự phát hiện ra câu trả lời và tiến bộ.
- Không hỏi lý do: Tự suy nghĩ đến cùng sẽ sinh ra nhận thức. Nhận thức này có được nhờ vào việc tự trải nghiệm tìm kiếm tri thức và tự hành động là rất cần thiết. Việc tự nhận thức và có trải nghiệm AHA này sẽ giúp ta trưởng thành nhanh chóng. Nhưng để có được nhận thức, việc tự suy nghĩ tìm ra câu trả lời rất quan trọng và quan trọng hơn rất nhiều so với việc hỏi người khác để dễ dàng có câu trả lời.
- Bắt chước cách làm
- Bắt chước tất cả cái cơ bản
- Phương pháp tế bào thần kinh gương: Việc bạn gặp gỡ ai và dành thời gian cùng với ai có thể quyết định bạn trưởng thành như thế nào? Mình đã từng được nghe một người thầy lớn chia sẻ rằng hãy cẩn thận với những người tốt xung quanh chúng ta, bởi họ thường có xu hướng muốn ta giống với họ. Con người thường có cảm giác an toàn và dễ kết nối hơn với những ai giống mình và ở giai đoạn như mình. Nếu bạn muốn trưởng thành hơn thì cần kết bạn hoặc cố gắng thật nhiều với những người đã đi trước bạn, kể cả khi ăn uống hội họp với họ bạn thường cảm thấy căng thẳng. Nhưng cảm giác căng thẳng này sẽ kích thích và thúc đẩy sự trưởng thành.
Phương pháp học liên tục 10 năm:
10 năm là một hành trình dài, nhưng mỗi bước nhỏ hôm nay đều đáng giá. Học mỗi ngày, liên tục trong 10 năm. Bất kỳ ai, nếu kiên trì học tập và phát triển bản thân trong 10 năm, đều có thể đột phá vượt trội. Bí quyết quan trọng nhất để tiếp tục là cam kết hành động ngay bây giờ!
Nhưng nếu bạn suy nghĩ rằng hành trình 10 năm là việc tiếp tục cho tương lai, suy nghĩ đó sẽ là một gánh nặng tinh thần, nhưng nếu bạn nghĩ rằng chỉ cần làm điều đó một ngày hôm nay thôi thì mọi thứ sẽ trở nên thật dễ dàng. Đây cũng là một tư duy mình thấy khá hay và trong cuốn sách “Việc 12 tháng làm trong 12 tuần” cũng dựa trên tinh thần này (mình sẽ review sau nhé).
Nắm bắt điểm trọng tâm
Phương pháp đầu vào/ đầu ra:
Hầu hết chúng ta đều muốn cải thiện bản thân, nhưng lại không biết cách biến những kiến thức học được thành hành động cụ thể. Bạn có thể quên hầu hết những gì mình học, trừ khi bạn biến chúng thành hành động cụ thể. Khả năng phát triển không phụ thuộc vào lượng kiến thức nạp vào, mà phụ thuộc vào lượng kiến thức bạn áp dụng ra bên ngoài. Vậy phương pháp để xử lý vấn đề trên chính là giảm đầu vào, tăng đầu ra. Thực ra phương pháp này mình thấy khá giống với phương pháp iOIF trong cuốn sách “Kỹ năng tư duy phản biện” cũng của một tác giả người Nhật, bạn có thể đọc tại đây
Phương pháp siêu đầu ra
Những người giỏi nhất trong lĩnh vực của mình đều có xu hướng chia sẻ kiến thức. Họ viết sách, làm podcast, hoặc hướng dẫn người khác. Việc này giúp não bộ xử lý thông tin nhanh hơn và làm cho kiến thức trở thành của mình một cách vững chắc. Học để dạy người khác mới là cách tốt nhất để ghi nhớ và phát triển sâu sắc chính là tinh thần của phương pháp siêu đầu ra. Khi bạn chia sẻ kiến thức, hệ thống hóa thông tin, và giải thích cho người khác, bạn không chỉ giúp họ hiểu mà còn giúp bản thân mình ghi nhớ bền vững và phát triển nhanh hơn.
Học không phải để biết nhiều, mà để làm được nhiều. Chỉ khi học đúng cách, bạn mới biến kiến thức thành vũ khí giúp mình tiến xa hơn trong cuộc sống.
